วันนี้เราจะมาเจาะลึกเคล็ดลับสุขภาพจากธรรมชาติที่หลายคนอาจเคยได้ยินกัน นั่นคือ “น้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิล” หรือที่รู้จักกันในชื่อภาษาอังกฤษว่า Apple Cider Vinegar (ACV) เครื่องดื่มรสเปรี้ยวอมหวานนี้ไม่ได้มีดีแค่เพิ่มรสชาติให้อาหารเท่านั้น แต่ยังเป็นเสมือนนำหมักสุขภาพที่ถูกใช้มานานนับพันปีเพื่อสุขภาพที่ดี เตรียมพบกับความลับที่ซ่อนอยู่ในขวด ACV กันเลย!
Apple Cider Vinegar คืออะไร ?
เคยสงสัยไหมคะว่าน้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิลที่เราเห็นกันบ่อยๆ ทำมาจากอะไร? ACV นั้นเกิดจากการนำแอปเปิลมาหมักกับยีสต์ ซึ่งยีสต์จะเปลี่ยนน้ำตาลในแอปเปิลให้เป็นแอลกอฮอล์ จากนั้นจึงเติมแบคทีเรียเข้าไปเพื่อหมักแอลกอฮอล์ให้กลายเป็น กรดอะซิติก (Acetic acid) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้ ACV มีรสชาติเปรี้ยวอันเป็นเอกลักษณ์และคุณสมบัติทางสุขภาพมากมาย
ตั้งแต่ยุคโบราณ ACV ถูกใช้เป็นยาบำบัดสารพัดโรค ตั้งแต่การฆ่าเชื้อบาดแผล บรรเทาอาการจากการถูกแมลงกัดต่อย ไปจนถึงการบำรุงสุขภาพโดยรวมและเพิ่มพละกำลัง ในปัจจุบัน ความนิยมของ ACV พุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มคนที่มองหาวิธีธรรมชาติในการดูแลสุขภาพ
ใน Apple Cider Vinegar มีสารสำคัญซ่อนอยู่
ในทุกหยดของ Apple Cider Vinegar นั้นอุดมไปด้วยสารสำคัญที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย:
- กรดอะซิติก (Acetic acid): เป็นส่วนประกอบหลัก คิดเป็น 5-6% ของ ACV แม้จะเป็น “กรดอ่อน” แต่ก็มีฤทธิ์เป็นกรดที่ค่อนข้างแรงเมื่อมีความเข้มข้นสูง มีบทบาทสำคัญในการช่วยเร่งการเผาผลาญไขมัน ลดน้ำตาลในเลือด เพิ่มความไวของอินซูลิน และช่วยปรับปรุงระดับคอเลสเตอรอล นอกจากนี้ยังอาจช่วยกำจัดจุลินทรีย์ที่ไม่ดี เช่น Bacillus subtilis และ Candida albicans ที่ก่อให้เกิดปัญหาทางเดินอาหาร
- กรดอินทรีย์อื่นๆ: ACV ยังมีน้ำและกรดอื่นๆ ในปริมาณเล็กน้อย เช่น กรดมาลิก (malic acid) และกรดแล็กติก (lactic acid) รวมถึงกรดซัคซินิก (succinic), กรดแอสคอร์บิก (ascorbic), กรดฟอร์มิก (formic), กรดซิตริก (citric) และกรดออกซาลิก (oxalic)
- สารประกอบโพลีฟีนอล (Polyphenolic compounds): สารเหล่านี้ทำหน้าที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อสู้กับอนุมูลอิสระและลดความเสียหายของเซลล์ นอกจากนี้ยังช่วยลดการอักเสบในร่างกาย
- เพกทิน (Pectin): เป็นใยอาหารที่ละลายน้ำได้ พบได้มากใน ACV ที่ไม่ผ่านการกรอง โดยเพกทินมีส่วนช่วยปรับปรุงระบบย่อยอาหารโดยรวม
- วิตามินและแร่ธาตุ: ACV มีวิตามินและแร่ธาตุในปริมาณเล็กน้อย เช่น วิตามินบีและซี โซเดียม โพแทสเซียม แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส และแมกนีเซียม
Apple Cider Vinegar เพื่อนที่ดีสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
ควบคุมน้ำหนัก: Apple Cider Vinegar อาจเป็นเพื่อนที่ดีสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
- ส่งเสริมการเผาผลาญไขมัน: กรดอะซิติกใน ACV อาจช่วยส่งเสริมการเผาผลาญไขมันในร่างกาย
- ลดน้ำหนักและไขมันในร่างกาย: การดื่ม ACV 1-2 ช้อนโต๊ะ (15-30 มิลลิลิตร) ทุกวันเป็นเวลา 3 เดือน พบว่าช่วยให้ผู้ที่มีน้ำหนักเกินลดน้ำหนักได้เฉลี่ย 1.2 ถึง 1.7 กิโลกรัม และบางงานวิจัยพบว่าการดื่ม 2 ช้อนโต๊ะต่อวันช่วยลดน้ำหนักได้เกือบสองเท่าใน 3 เดือน เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้รับประทาน นอกจากนี้ยังอาจช่วยลดไขมันในร่างกาย ค่าดัชนีมวลกาย (BMI) และรอบเอวได้อีกด้วย
- เพิ่มความอิ่ม: ACV อาจช่วยให้คุณรู้สึกอิ่มนานขึ้นหลังมื้ออาหาร ซึ่งอาจช่วยลดการรับประทานแคลอรี่โดยรวม ผลนี้อาจเกิดจากการที่ ACV ชะลออัตราการออกจากกระเพาะอาหารของอาหาร ทำให้ร่างกายมีเวลาในการรับรู้ความอิ่มได้นานขึ้น
ลดน้ำตาลในเลือด ประโยชน์ที่โดดเด่นของ ACV
- ลดระดับน้ำตาลในเลือดและเพิ่มความไวของอินซูลิน: ACV ช่วยชะลอการย่อยอาหารและป้องกันการพุ่งสูงขึ้นของระดับน้ำตาลในเลือดหลังรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง นอกจากนี้ยังช่วยเพิ่มความไวของอินซูลิน ทำให้ร่างกายสามารถนำน้ำตาลออกจากกระแสเลือดเข้าสู่เซลล์ได้ดีขึ้น
- ลดน้ำตาลในเลือดตอนเช้า: การรับประทาน ACV ปริมาณ 4 ช้อนชา (20 มิลลิลิตร) ก่อนมื้ออาหาร พบว่าช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญหลังรับประทาน และกรดอะซิติกใน ACV ยังช่วยเปลี่ยนน้ำตาลในเลือดเป็นไกลโคเจน ซึ่งช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดตอนเช้า (fasting blood glucose) บางงานวิจัยถึงกับระบุว่าการรับประทาน ACV 1 ช้อนโต๊ะวันละสองครั้งพร้อมอาหาร สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดตอนเช้าได้เป็นอย่างดี
- ยับยั้งเอนไซม์อะไมเลส: ACV มีคุณสมบัติยับยั้งเอนไซม์อะไมเลสในระบบย่อยอาหาร ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่จำเป็นต่อการย่อยคาร์โบไฮเดรตในลำไส้เล็ก การยับยั้งนี้ช่วยลดปริมาณกลูโคสที่ถูกดูดซึมหลังมื้ออาหาร จึงช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
เพิ่มพลัง Probiotic ด้วย Apple Cider Vinegar
คุณอาจเคยได้ยินเรื่องจุลินทรีย์ “ดี” ในลำไส้ หรือ โปรไบโอติกส์ (Probiotics) จุลินทรีย์เหล่านี้คือสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก (เช่น แบคทีเรียและยีสต์) ที่เมื่อบริโภคในปริมาณที่เพียงพอ จะให้ประโยชน์ต่อสุขภาพ พวกมันมีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ ซึ่งจำเป็นต่อการย่อยอาหาร การทำงานของภูมิคุ้มกัน และสุขภาพโดยรวม โปรไบโอติกส์ช่วยเติมเต็มแบคทีเรียที่มีประโยชน์ในลำไส้ เพิ่มการดูดซึมสารอาหาร ลดอาการไม่สบายทางเดินอาหาร เช่น ท้องอืดและแก๊ส
…แล้ว Apple Cider Vinegar เข้ามามีบทบาทอย่างไรในเรื่องนี้ ?…
ACV กับสุขภาพลำไส้: ACV ประกอบด้วยโปรตีน เอนไซม์ และแบคทีเรียที่มีประโยชน์ สามารถทำหน้าที่เป็นทั้ง พรีไบโอติก (Prebiotic) คือเป็นอาหารให้กับแบคทีเรียดีในลำไส้ และเป็น โปรไบโอติกอย่างอ่อน ที่ช่วยเพิ่มแบคทีเรียดีบางส่วนในระบบทางเดินอาหาร กรดอะซิติกใน ACV ยังช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมให้จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์เจริญเติบโต และช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ไม่ดีได้ นอกจากนี้ สารโพลีฟีนอลใน ACV ยังช่วยลดการอักเสบและภาวะเครียดออกซิเดชัน ซึ่งส่งเสริมสุขภาพลำไส้ที่ดี
สรุปข้อแนะนำการบริโภคอย่างปลอดภัย: ควรรับประทานไม่เกิน 2 ช้อนโต๊ะ (30 มิลลิลิตร) ต่อวัน ควรเจือจางก่อนดื่มเพื่อลดการระคายเคืองต่อฟันและระบบทางเดินอาหาร โดยดื่มผ่านหลอด และบ้วนปากด้วยน้ำหลังดื่ม
เอกสารอ้างอิง
- Johnston CS, Kim CM, Buller AJ. Vinegar improves insulin sensitivity to a high-carbohydrate meal in subjects with insulin resistance or type 2 diabetes. Diabetes Care. 2004 Jan;27(1):281-2. doi: 10.2337/diacare.27.1.281. PMID: 14694002.
- Ostman E, Granfeldt Y, Persson L, Björck I. Vinegar supplementation lowers glucose and insulin responses and increases satiety after a bread meal in healthy subjects. Eur J Clin Nutr. 2005 Aug;59(8):983-8. doi: 10.1038/sj.ejcn.1602197. PMID: 16015277.
- Cheng LJ, Jiang Y, Wu VX, Wang W. A systematic review and meta-analysis: Vinegar consumption on glycaemic control in adults with type 2 diabetes mellitus. J Adv Nurs. 2020 Feb;76(2):459-474. doi: 10.1111/jan.14255. PMID: 31765487.
- Kondo T, Kishi M, Fushimi T, Ugajin S, Kaga T. Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. Biosci Biotechnol Biochem. 2009 Aug;73(8):1837-43. doi: 10.1271/bbb.90231. Epub 2009 Aug 7. PMID: 19661687.
- Hlebowicz J, Darwiche G, Björgell O, Almér LO. Effect of apple cider vinegar on delayed gastric emptying in patients with type 1 diabetes mellitus: a pilot study. BMC Gastroenterol. 2007 Sep 28;7:46. doi: 10.1186/1471-230X-7-46. PMID: 17908339; PMCID: PMC2040243.
- Lhotta K, Höfinger W, Gasser R. Hypokalemia and hyperreninemia from self-medication with apple cider vinegar. Nephrol Dial Transplant. 2000 Aug;15(8):1260-1. doi: 10.1093/ndt/15.8.1260. PMID: 10922687.
- Willers G, Drennan K. Dental erosion in a 15-year-old girl. Gen Dent. 2000 Mar-Apr;48(2):136-7. PMID: 10769974.
- Yagnik D, Serafin V, Shah AJ. Antimicrobial activity of apple cider vinegar against escherichia coli, staphylococcus aureus and candida albicans; downregulating cytokine and microbial protein expression. Sci Rep. 2018 Jan 29;8(1):1732. doi: 10.1038/s41598-018-20234-8. PMID: 29379013; PMCID: PMC5788933.
- Su GL, Ko CW, Bercik P, et al. AGA Clinical Practice Guidelines on the role of probiotics in the management of gastrointestinal disorders. Gastroenterology. 2020 Aug;159(2):697-705.e15. doi: 10.1053/j.gastro.2020.05.059. Epub 2020 May 29. PMID: 32479836.
- Sakata T. Stimulatory effect of short-chain fatty acids on epithelial cell proliferation in the rat intestine: A possible explanation for trophic effects of fermentable fibre, gut microbes and luminal trophic factors. Br J Nutr. 1987 Jul;58(1):95-103. doi: 10.1079/bjn19870014. PMID: 3620353.
- Martini N. Apple cider vinegar. J Prim Health Care. 2021 Jun;13(2):191-192. doi: 10.1071/HC19561. PMID: 34187212.
- Launholt TL, Kristiansen CB, Hjorth P. Safety and side effects of apple vinegar intake and its effect on metabolic parameters and body weight: a systematic review. Eur J Nutr. 2020 Sep;59(6):2273-2289. doi: 10.1007/s00394-020-02214-3. Epub 2020 Mar 2. PMID: 32123927.
- Petsiou EI, Mitrou PI, Raptis SA, Dimitriadis GD. Effect and mechanisms of action of vinegar on glucose metabolism, lipid profile, and body weight. Nutr Rev. 2014 Oct;72(10):651-61. doi: 10.1111/nure.12125. PMID: 25227122.