ในชีวิตที่เร่งรีบทุกวันนี้การบริโภคอาหารให้ได้ครบสัดส่วนและมีคุณค่าทางโภชนาการสูงอาจเป็นสิ่งที่ทำได้ยากขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ แม้แต่การบริโภคข้าวที่เป็นอาหารหลักในชีวิตประจำวันก็ยังสร้างความแตกต่างกับสุขภาพได้
เมล็ดข้าวประกอบด้วย 4 ส่วนหลักๆคือ ส่วนนอกสุดเป็นเปลือกข้าว ข้างในเปลือกข้าวจะประกอบไปด้วยส่วนเมล็ดข้าวที่ประกอบด้วยแป้งมีสีขาว เยื่อหุ้มเมล็ดข้าวเป็นเยื่อบางมีสีออกน้ำตาลห่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่เรียกว่ารำข้าว และส่วนจมูกข้าวเป็นส่วนที่ต้นข้าวจะเจริญเติบโตงอกออกมาเป็นต้นอ่อน
ในกระบวนการขัดสีข้าวขาวมีผลดีคือทำให้เก็บรักษาข้าวได้นานขึ้น แต่มีผลเสียทำให้ในส่วนของรำข้าวและจมูกข้าวนั้นหลุดออกไปทั้งหมด ส่วนนี้เองที่เป็นส่วนสำคัญที่สุดของเมล็ดข้าวที่อุดมไปด้วยสารอาหารอันทรงคุณค่าได้แก่ โปรตีน ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ และใยอาหารต่างๆ ปัจจุบันจึงเริ่มมีการรณรงค์ให้รับประทานข้าวกล้องเพื่อยังให้ได้สารอาหารส่วนนี้ไว้ แต่ก็อาจยังไม่เพียงพอจึงเริ่มมีการสกัดน้ำมันเป็นน้ำมันรำข้าวและน้ำมันจมูกข้าวออกมา น้ำมันทั้งสองตัวนี้มักถูกเข้าใจผิดว่าเหมือนกันแต่ที่จริงแล้วมีความแตกต่างกันในเรื่องของสารอาหารคุณประโยชน์
น้ำมันจมูกข้าวต่างกับน้ำมันรำข้าวอย่างไร
น้ำมันรำข้าวสกัดจากรำข้าวซึ่งเป็นเยื่อบางๆที่อยู่ภายใต้เปลือกนอก มีสารสีหรือ pigment ประกอบอยู่ทำให้ข้าวมีสีสันที่ต่างกันทั้งสีน้ำตาลอ่อน น้ำตาลแก่ น้ำตาลแดง น้ำตาลม่วง และน้ำตาลเข้มจนเกือบเหมือนสีดำ ในเยื่อหุ้มเมล็ดที่สีต่างกันก็จะพบคุณค่าทางโภชนาการที่ต่างไปด้วย
น้ำมันจมูกข้าวสกัดจากจมูกข้าวซึ่งเป็นส่วนปลายเมล็ดค่อนไปทางด้านข้างหรือที่เรียกว่า Germ ซึ่งมีสารอาหารมากมายที่จำเป็นสำหรับตัวอ่อนที่เตรียมจะเป็นต้นข้าวใหม่ สารสกัดที่ได้จากส่วนนี้จึงอุดมไปด้วยสารอาหารมากมายที่มีประโยชน์โดยเฉพาะสิ่งที่เรียกว่า Gamma Oryzanol
Gamma Oryzanol
เป็นสารกลุ่มไฟโตสเตอรอล หรือคอเลสเตอรอลที่พบในพืช แต่ว่า Gamma Oryzanol สามารถพบได้ในเฉพาะในข้าวเท่านั้น การสกัดน้ำมันออกมาจากจมูกข้าวโดยเฉพาะจะได้สารนี้ออกมาด้วย Gamma Oryzanol สามารถสลายตัวถ้ามีอุณภูมิที่สูงกว่า 160 องศาเซลเซียส ดังนั้นการหวังที่จะได้รับสารสำคัญนี้จากการรับประทานข้าวกล้องหรือจมูกข้าวจากการประกอบอาหารทั่วไปจึงแทบเป็นไปไม่ได้เลย ปัจจุบันจึงมีการสกัดน้ำมันจมูกข้าวออกมา พบว่าในท้องตลาดน้ำมันจมูกข้าวมีหลายระดับราคาขึ้นกับปริมาณของ Gamma Oryzanol จึงควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีสัดส่วนของ Gamma Oryzanol ที่สูง เพราะในน้ำมันจมูกข้าวนอกจากมีสาร Gamma Oryzanol แล้วยังมีกรดไขมันอื่นๆ ได้แก่ omega-3 และ omega-6 ซึ่งหากมีสัดส่วนของกรดไขมัน omega-6 ที่มากเกินไปจะก่อให้เกิดการอักเสบในร่างกายได้
ประโยชน์ของ Gamma Oryzanol
- ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ และยังยับยั้งกระบวนการส่งสัญญานการสร้างสารก่อการอักเสบในร่างกาย
- สามารถลดระดับคอเลสเตอรอลรวม LDL คอเลสเตอรอล และ ไตรกลีเซอไรด์ โดยสาร Gamma Oryzanol สามารถลดการทำงานของ HMG-CoA reductase ซึ่งเป็นเอนไซม์ในกระบวนการสังเคราะห์คอเลสเตอรอลโดยตับ และลดระดับ LDL-C levels โดยเพิ่ม cholesterol 7-alpha-hydroxylase (CYP7A1) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเผาผลาญของคอเลสเตรอล และช่วยลดการดูดซมคอเลสเตรอลในลำไส้ได้
- สามารถบรรเทาอาการที่มีสาเหตุจากความผิดปกติต่างๆ เช่น โรคกระเพาะอักเสบเรื้อรัง โรคที่เกิดจากความผิดปกติของลำไส้ใหญ่
- ลดภาวะอาการอันเกิดจากภาวะหลังหมดประจำเดือน เช่น อาการหน้าร้อนแดงบนใบหน้า อาการร้อนวูบวาบ อาการหงุดหงิดซึมเศร้า อาการนอนไม่หลับกระสับกระส่าย ปวดศีรษะ ใจสั่น
ขนาดการรับประทาน
ควรรับประทานน้ำมันจมูกข้าวโดยให้มีสาร Gamma Oryzanol 100-300 มิลลิกรัมต่อวัน โดยถ้าหากหวังผลในเรื่องของการลดระดับคอเลสเตอรอลและลดภาวะหลังหมดประจำเดือนควรรับประทาน Gamma Oryzanol 300 มิลลิกรัมต่อวัน ต่อเนื่องเป็นเวลา 4-8 สัปดาห์ขึ้นไป
น้ำมันจมูกข้าวเหมาะกับใคร
- ผู้ที่มีปัญหาไขมันในเลือดสูง หรือผู้ที่มีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโรคกระเพาะอาหารอักเสบ มีความผิดของลำไส้
- ผู้ที่มีภาวะหลังจากหมดประจำเดือน สตรีวัยทอง
- ผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพทั่วไป
เอกสารอ้างอิง
- Scavariello EM, Arellano DB. Gamma-oryzanol: un importante componente del aceite de salvado de arroz [Gamma-oryzanol: an important component in rice brain oil]. Arch Latinoam Nutr. 1998 Mar;48(1):7-12. Spanish. PMID: 9754398.
- Bumrungpert A, Chongsuwat R, Phosat C, Butacnum A. Rice Bran Oil Containing Gamma-Oryzanol Improves Lipid Profiles and Antioxidant Status in Hyperlipidemic Subjects: A Randomized Double-Blind Controlled Trial. J Altern Complement Med. 2019 Mar;25(3):353-358. doi: 10.1089/acm.2018.0212. Epub 2018 Sep 28. PMID: 30265563.
- Jung CH, Lee DH, Ahn J, Lee H, Choi WH, Jang YJ, Ha TY. γ-Oryzanol Enhances Adipocyte Differentiation and Glucose Uptake. Nutrients. 2015 Jun 15;7(6):4851-61. doi: 10.3390/nu7064851. PMID: 26083118; PMCID: PMC4488819.
- Rondanelli M, Peroni G, Giacosa A, Fazia T, Bernardinelli L, Naso M, Faliva MA, Tartara A, Gasparri C, Perna S. Effectiveness of Rice Germ Supplementation on Body Composition, Metabolic Parameters, Satiating Capacity, and Amino Acid Profiles in Obese Postmenopausal Women: A Randomized, Controlled Clinical Pilot Trial. Nutrients. 2021 Jan 29;13(2):439. doi: 10.3390/nu13020439. PMID: 33572825; PMCID: PMC7911912.