ในยุคที่ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพและการดูแลตัวเองมากขึ้น การเลือกใช้สารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและผิวพรรณเป็นสิ่งสำคัญ หนึ่งในสารที่ได้รับความสนใจอย่างมากในวงการสุขภาพและความงามก็คือ “Astaxanthin” เป็นสารต้านอนุมูลอิสระในกลุ่มแคโรทีนอยด์ ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีความโดดเด่นในด้านการปกป้องเซลล์จากการถูกทำลายโดยอนุมูลอิสระ Astaxanthin พบได้ในธรรมชาติ โดยเฉพาะในสาหร่ายสีแดงและสิ่งมีชีวิตในทะเล เช่น ปลาแซลมอน กุ้ง และปู สารชนิดนี้ถูกยกย่องว่ามีความสามารถในการเสริมสร้างสุขภาพทั้งภายในและภายนอกอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นการบำรุงผิวพรรณ ลดการอักเสบ และเสริมความแข็งแรงให้กับร่างกาย ทำให้มันเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ทรงพลังและน่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการรักษาสุขภาพและความงามในระยะยาว
ประโยชน์ของ Astaxanthin
1. เป็นสารต้านอนุมูลอิสระอันทรงพลัง
อนุมูลอิสระเป็นสารที่เกิดได้เองในร่างกาย เป็นโมเลกุลที่ไม่เสถียรและไวต่อการเกิดปฏิกิริยากับโมเลกุลอื่นๆ อนุมูลอิสระพบได้ทั่วร่างกาย สามารถเกิดขึ้นจากกระบวนการต่างๆภายในร่างกายได้ เช่น กระบวนการเผาผลาญอาหาร กระบวนการสร้างพลังงาน หรือเกิดจากพฤติกรรมในการใช้ชีวิต เช่น การได้รับมลพิษ การสูบบุหรี่ เป็นต้น ซึ่งอนุมูลอิสระที่มากเกินไปจะส่งผลทำลายโครงสร้างของเซลล์ในร่างกาย ทำให้เซลล์สูญเสียสภาพ มีสารพิษสะสมในเซลล์จนส่งผลให้เซลล์ตายในที่สุด หรือทำให้เกิดการส่งสัญญาณกระตุ้นการอักเสบในร่างกายต่อไป นำไปสู่การเกิดโรคและความเสื่อมของอวัยวะต่างๆ เช่น การเกิดภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง โรคระบบประสาท เช่น พาร์กินสัน โรคความจำเสื่อม ความเสื่อมของกระจกตา เป็นต้น มีการศึกษาเปรียบเทียบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของ Astaxanthin เทียบกับสารชนิดอื่นๆ พบว่า Astaxanthin มีฤทธิ์ต้านอนุมูนอิสระสูงกว่า Vitamin C ถึง 6000 เท่าและสูงกว่า Vitamin E 100 เท่า (เมื่อทดสอบด้วยวิธี singlet oxygen และ lipid peroxidation)
2. บำรุงผิวพรรณ
Astaxanthin ช่วยป้องกันกระบวนการออกซิเดชั่นที่มีผลต่อการเกิดริ้วรอยและการเสื่อมของเซลล์ และยังช่วยยับยั้งเอนไซม์ที่ไปทำลายคอลลาเจนและอีลาสตินในชั้นผิว จึงลดความเสื่อมของคอลลาเจนและอีลาสตินได้ โดยมีงานวิจัยที่รวบรวมการศึกษากว่า 11 การศึกษา โดยใช้ Astaxanthin ตั้งแต่ 4-12 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นระยะเวลาตั้งแต่ 4-6 สัปดาห์ ผลจากงานวิจัยสรุปว่า Astaxanthin ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของผิว ช่วยให้ผิวแข็งแรงขึ้น ลดการสูญเสียน้ำจากชั้นผิว และยังช่วยลดริ้วรอยชนิดตื้นได้
3. บำรุงสายตา
Astaxanthin ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อตา เพิ่มการไหลเวียนของเลือดเพื่อไปเลี้ยงกล้ามเนื้อตาได้ดีขึ้น และช่วยลดการอักเสบของของกล้ามเนื้อตา ลดอาการตาล้า (Asthenopia) ซึ่งมีสาเหตุมาจากการใช้สายตาอย่างหนักต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน เช่น ทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน การใช้สมาร์ทโฟน หรือแท็บเล็ต มีการศึกษาผลการใช้ Astaxanthin ที่มีต่ออาการตาล้าในอาสาสมัครที่มีประวัติใช้จอคอมพิวเตอร์ในการทำงานเป็นเวลาไม่ต่ำกว่า 6 ชั่วโมงต่อวันและประสบปัญหาตาล้า โดยให้ Astaxanthin 6 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์เทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกพบว่ากลุ่มที่ได้รับ Astaxanthin มีอาการตาล้าดีขึ้น
4. ต้านการอักเสบในร่างกาย
Astaxanthin มีฤทธิ์ต้านการอักเสบในร่างกาย โดยมีการศึกษาในผู้ป่วยที่โรคเก๊าท์จำนวน 60 ราย โดยแบ่งผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 ได้รับ Celecoxib 200 mg ต่อวัน และกลุ่มที่ 2 ได้รับ Celecoxib 100 มิลลิกรัมต่อวัน ร่วมกับ Astaxanthin 8 มิลลิกรัมต่อวัน และติดตามผลการศึกษาจนครบ 7 วัน พบว่า กลุ่มที่ได้รับ Celecoxib 100 มิลลิกรัม ร่วมกับ Astaxanthin มิลลิกรัมต่อวัน สามารถลดการอักเสบในร่างกาย (วัดจาก C-reactive protein; CRP และ Erythrocyte sedimentation rate; ESR) ได้เทียบเท่ากับกลุ่มที่ได้รับยาเพียงอย่างเดียว แสดงให้เห็นว่า การใช้ Astaxanthin ร่วมกับยาต้านการอักเสบให้ประสิทธิภาพในการลดการอักเสบได้ดีและช่วยลดขนาดยาต้านการอักเสบได้
Astaxanthin เหมาะกับใคร
★ ผู้ที่ต้องการบำรุงสุขภาพ ชะลอความเสื่อมของร่างกาย
★ ผู้ที่เจอมลพิษเป็นประจำ ผู้ที่สูบบุหรี่
★ ผู้ที่ต้องการดูแลผิวพรรณ มีปัญหาผิว ริ้วรอย
★ ผู้ที่ใช้สายตาในการทำงาน ทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน
★ ผู้ที่มีการอักเสบในร่างกาย
ควรรับประทาน Astaxanthin อย่างไรจึงจะเห็นผล
ควรรับประทาน Astaxanthin ในตอนเช้าพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันที เนื่องจาก Astaxanthin มีคุณสมบัติละลายได้ดีในไขมัน จึงแนะนำรับประทานพร้อมหรือหลังอาหารทันทีเพื่อเพิ่มการดูดซึม และแนะนำเป็นมื้อเช้าก่อนที่ร่างกายจะต้องไปเผชิญกับมลภาวะต่าง ๆ ระหว่างวัน ไม่ว่าจะเป็นแสงแดด รังสียูวี ความเครียด หรือมลภาวะพิษต่าง ๆ สำหรับขนาดยาที่เหมาะสมที่มีการศึกษาในมนุษย์ว่าสามารถใช้ได้อย่างปลอดภัยคือ คือ 4-12 มิลลิกรัมต่อวัน
แหล่งที่มาของ Astaxanthin
Astaxanthin เป็นสารที่พบในธรรมชาติ มนุษย์ไม่สามารถสร้างขึ้นได้เอง ต้องรับประทานเพิ่มเข้าไปเท่านั้น พบได้ในสาหร่ายสีแดงฮีมาโตคอกคัส พลูวิเอลิส (Haematococcus pluvialis) อาหารทะเล ได้แก่ กุ้ง ปู ปลาแซลมอน เป็นต้น
ข้อควรระวัง
- การรับประทาน Astaxanthin ในขนาดสูงอาจทำให้ผิวและอุจจาระเป็นสีส้มได้
- ผู้ที่มีประวัติแพ้อาหารทะเล ควรหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของ Astaxanthin
- ไม่ควรใช้ในหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
เอกสารอ้างอิง
- Zhou,X.;Cao,Q.;Orfila, C.; Zhao, J.; Zhang, L. Systematic Review and Meta-Analysis on the Effects of Astaxanthin on Human Skin Ageing. Nutrients 2021, 13, 2917.
- Nagaki Y, Tsukahara H, Yoshimoto T, Masuda K. Effect of astaxanthin on accommodation and asthenopia. Folia Ophthalmol Jpn. 2010;3(5):461-8.
- Zhang L, Chen H, Ding K, He S, Li G, Qu J, Qiao Y, Zhang L, Sui X, Fan C, Wen J. Astaxanthin intake alleviates gouty arthritis in patients and rats by modulating the levels of various inflammatory markers. Journal of Functional Foods. 2021 Dec 1;87:104823.
- บทบาทและการออกฤทธิ์ของ astaxanthin ในทางคลินิก. wongkarnpat. [cited 2024 Sep 22]. Available from: https://www.wongkarnpat.com/upfilecpe/CPE239.pdf